Edward: Sebastian Barry is
al jaren een van mijn lievelingsschrijvers. En niet alleen van mij: hij stond
twee keer op de shortlist van de Man Booker Prize en twee keer op de longlist
(bijvoorbeeld voor Dagen zonder eind).
Hij won ook, als enige schrijver ooit, twee keer de prijs voor het beste boek
van Engeland en Ierland, de Costa Book Award – onder andere, alweer, voor Dagen zonder eind. Ik hou van Barry’s
boeken om de stijl, die verfijnd en bont, grappig en beeldend tegelijk is, maar
ook om de familieverhalen. Barry’s oeuvre is namelijk op een bijzondere manier
samengesteld: voor elk van zijn romans kiest hij een hoofdpersoon uit een van
de twee Ierse families die hij ‘beheert’: de familie Dunne of de familie
McNulty. Beide families kregen tot nu toe drie romans, en de romans strijden
onderling om welke de rijkste is. Als ik de winnaar mocht aanwijzen kwam ik
waarschijnlijk bij Dagen zonder eind
uit. Thomas en John belandden midden in een smerige oorlog. Ze kunnen niet anders
dan medeplichtig raken aan ellende en dood. Maar wat het boek doet gloeien is
wat er sterker is dan alle schuld: de liefde tussen de twee jongens. En van de
twee jongens voor het indianenmeisje Winona. Uiteindelijk vormen ze een uniek
gezin met z’n drietjes: Thomas, meestal gekleed als vrouw, de stoere John Cole,
en Winona als hun dochter. Barry schrijft dan: ‘Ik was dolverliefd op al m’n
arbeid in Tennessee. Vond het een prachtleven. Opstaan als de haan kraait, naar
bed als het donker wordt. Ging maar door alsof er nooit een einde aan kon
komen. En wanneer het einde kwam, zou dat rechtvaardig aanvoelen. Dan zat je
tijd erop. Die periode van dagelijks leven waar we soms op spugen alsof het
niets voorstelt. Maar het is alles wat je hebt en het is genoeg. Dat geloof ik
echt. John Cole, John Cole, Mooie John Cole. Winona. Ons huis. Onze rijkdom. Mijn hele bezit. Genoeg.’
Pim: Homoseksualiteit
en cowboys, een combinatie die voor veel mensen onlosmakelijk verbonden is met
Jake Gyllenhaal en Heath Ledger. Maar na het lezen van Dagen zonder eind is het niet meer de film Brokeback Mountain waar je het eerst aan zult denken. Het boek van
de Ierse schrijver Sebastian Barry maakt namelijk indruk. Het is midden negentiende
eeuw en op het Amerika van die tijd is het begrip ‘Wilde Westen’ zeker van
toepassing. Indianen worden meedogenloos afgeslacht, een burgeroorlog neemt
vele levens en zet de overgebleven levens op zijn kop. Met al deze ellende op
de achtergrond zet Sebastian Barry een bijzondere liefdesgeschiedenis neer: de
liefde tussen de soldaten Thomas McNulty en John Cole. Dwars door afschuwelijke
scènes, de kogels vliegen de twee mannen letterlijk om hun oren, weet Barry
romantiek en liefde op een prachtige manier te beschrijven. Zoals het door
Edward geciteerde stukje hierboven ook wel laat zien, op liefdevolle wijze. Hij
creëert daarmee een liefde die zich als een baken van rust door het boek heen
beweegt. Een liefde die bovendien allesoverheersend is en gedurende het verhaal
hoop geeft. Zoals liefde dat hoort te doen en zoals nodig is in afschuwelijke
tijden.
Edward: Nog even: wat het boek ook zo bijzonder maakt is de onuitputtelijke levenslust die – ondanks alle zwartheid – gevoed wordt door de liefde tussen de twee soldaten. Dat die monterheid niet alleen een literaire maar ook een biografische keuze was (of nee: een vanzelfsprekendheid, een noodzaak) maakte ik op uit wat Sebastian Barry vertelde in een interview met The Guardian – lees hoe prachtig, het gaat over zijn zoon:
Days Without End is dedicated to Barry’s son Toby – and McNulty’s
sexuality is also a tribute to the teenager. ‘Three years ago, when he was 16
and I was doing the reading for this book, Toby was very unhappy, and when a
young man is unhappy we must take note. I was desperately trying to find out
what was wrong, but you can’t ask him directly. You have to be a sleuth, a kind
of Sherlock Holmes of his unhappiness.’
The anxiety continued until one day Toby gave a name to his turmoil. ‘He
came into our bedroom and said, ‘The thing is Dad, I’m gay.’ I can’t describe
to you the immense sense of relief and freedom in the very speaking of the
words. His unhappiness fell away, my unhappiness fell away, and from that
moment on we entered into this extraordinary period where he was instructing me
in the magic of gay life.’
Alleen
al om die laatste vijf woorden, ‘the magic of gay life’, waar Dagen zonder eind inderdaad blakend van
getuigt, moet dit boek gelezen worden door… door iedereen.
Reacties
Een reactie posten