DE VERDRINKING - Roger Martin du Gard (Meulenhoff, 2016, vertaald door Anneke Alderlieste)

Pim: Uitgeverij Meulenhoff besloot twee jaar geleden om al het werk van de Franse schrijver Roger Martin du Gard opnieuw uit te geven. Ik ben ze daar eeuwig dankbaar voor, want anders was ik misschien nooit in aanraking gekomen met deze Nobelprijswinnaar uit de jaren dertig van de vorige eeuw. De prachtige novelle De verdrinking was het eerste dat ik van hem las, een meeslepend en spannend verhaal over een homoseksuele liefde eind negentiende eeuw. Een sergeant is ingekwartierd in een klein Frans dorpje en verblijft daar in de bakkerij. Vanaf de eerste dag is hij verliefd op de bakkersjongen en het stille verlangen vanuit de verte verandert langzaam in het maken van een afspraakje. Martin du Gard heeft die overgang zo opgebouwd, dat je door moet blijven lezen. De verliefdheid en het verlangen naar de bakkersknecht wordt bovendien op zo’n weergaloze manier beschreven, een manier die ik niet ken uit andere boeken. Ik overdrijf dan ook niet wanneer ik zeg dat ik tijdens het lezen óók verliefd werd op die jongen. Mede daardoor was het boek voor mij een geweldige ontdekking en het eerste wat ik dacht was dan ook: ik móét meer lezen! Het eerste boek dat je van een bepaalde schrijver leest, kan de deur naar een heuse schatkamer zijn. In het geval van Martin du Gard is die schatkamer rijkelijk gevuld: De verdrinking is oorspronkelijk een onderdeel van Luitenant-kolonel de Maumort en ik bleek nog meer dan 1000 pagina’s te kunnen lezen over het leven van de hoofdpersoon. En wanneer ik daarmee klaar ben, kan ik ook nog aan zijn romancyclus beginnen. Beide delen van De Thibaults bestaan uit bijna net zoveel pagina’s als Luitenant-kolonel de Maumort (875 en 1042 pagina’s) en de cyclus wordt gezien als zijn beste werk: hij ontving er in 1937 de Nobelprijs voor. Een heerlijk gevoel bekruipt mij wanneer ik denk aan al deze prachtige pagina’s die nog op mij liggen te wachten…

Edward: Ja, De verdrinking is waarlijk een klassieker die je naar adem doet happen. Vanwege de stijl – hoe soepel, hoe precies, hoe licht en helder en toch nergens babbelend – en vanwege de plot: Martin du Gard weet exact hoe het leven ons langzaam, langzaam, en onvermijdelijk, ons lot in zuigt. Nergens weet je méér dan de arme sergeant, en dus worden wij hem. Dat Martin du Gard voor De Thibaults de Nobelprijs kreeg is prachtig, maar voor mij had hij die ook alleen al voor De verdrinking kunnen krijgen. Dit is een van die boeken die zich meteen in de topliteratuurlijst in je hoofd nestelen en daar niet snel meer uit zal verdwijnen.